Kontrast
W dniu 2 lipca 2015r. odbyła się konferencja prasowa dotycząca rozpoczęcia kampanii „Bezpiecznie na drogach”, promującej projekt „Budowa centralnego systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym”, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko.
Główne cele podejmowanych działań to uświadomienie kierowcom konieczności przestrzegania przepisów ruchu drogowego oraz informowanie o roli, jaką odgrywa system automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym w poprawie bezpieczeństwa. Wykorzystane w kampanii hasło „ZWOLNIJ! Nie bądź baranem… na drodze” nawiązuje do coraz bardziej powszechnej negatywnej społecznej oceny nieodpowiedzialnego stylu jazdy.
Zgodnie z przyjętym w czerwcu 2012 r. przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego - Narodowym Programem Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, celem osiągnięcia poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach należy działać w oparciu o 4 priorytetowe obszary: inżynierię, nadzór, ratownictwo oraz edukację. Odzwierciedlają one najbardziej istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa na drogach problemy, z uwzględnieniem ich uwarunkowań realizacyjnych. W tym rozumieniu kampania „Bezpiecznie na drogach”, realizowana na rzecz Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego, ma z jednej strony zapewnić szeroki dostęp społeczny do informacji na temat bezpieczeństwa w ruchu drogowym, jak również wspierać działanie centralnego systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym. Stanowi zatem istotny element w działaniach na rzecz bezpieczeństwa na polskich drogach.
Widoczna w ostatnich latach poprawa poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego to efekt wzmożonych działań instytucji publicznych, ale też konsekwencja zmiany postaw samych kierowców, którzy wykonali w tym zakresie największą pracę. To oni ostatecznie podejmują najważniejsze decyzje, od których zależy życie i zdrowie wielu osób. Dzięki akcjom takim jak „Bezpiecznie na drogach”, czy kampaniom społecznym realizowanym przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, polscy kierowcy są coraz bardziej świadomi efektów tych decyzji i coraz częściej ich wybory są racjonalne oraz odpowiedzialne – mówi Agata Foks, Sekretarz Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.
Działania kampanii „Bezpiecznie na drogach” skoncentrowane są na dwóch przekazach. Pierwszym - czysto informacyjnym - odwołującym się do statystyk wypadków drogowych oraz specyfiki realizowanego projektu. Wariant ten koncentruje się na opisie elementów centralnego systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym, a także informacjach na temat zadań, celów oraz efektywności projektu „Budowa centralnego systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym”.
Druga – kreatywna forma przekazu, wykorzystuje dodatkowo elementy symboliczne i ma na celu przekonać odbiorców, jakie zagrożenie niesie za sobą nieprzestrzeganie przepisów ruchu drogowego. Opiera się ona na wykorzystaniu postaci barana jako alegorii nieodpowiedzialnego zachowania na drodze, w szczególności przekraczania dopuszczalnych limitów prędkości. Hasło kampanii „Zwolnij! Nie bądź baranem… na drodze” sugeruje odbiorcy, że może on jednak uniknąć wejścia w rolę barana, dzięki przestrzeganiu przepisów ruchu drogowego. Kampania „Bezpiecznie na drogach” będzie obecna w różnych mediach do końca września 2015 roku. W jej skład wchodzą spoty telewizyjne i radiowe oraz materiały w prasie, Internecie i na nośnikach wielkoformatowych. Oprócz kampanii w mediach, w ramach działań informacyjno–promocyjnych realizowane są dodatkowo inicjatywy takie jak: pikniki informacyjne, konferencje eksperckie, czy profile kampanii prowadzone w mediach społecznościowych.
Polacy coraz częściej postrzegają łamanie przepisów ruchu drogowego jako działanie nieodpowiedzialne i godne potępienia. W tym kontekście właściwe jest wykorzystanie określenia słowa „baran” wobec kierowcy, który popełnia poważne wykroczenia, zagrażające bezpieczeństwu uczestników ruchu. Określenie to ma bowiem zdecydowanie negatywne konotacje i kojarzy się z zachowaniem irracjonalnym, nieodpowiedzialnym, a także szkodliwym społecznie – mówi dr Andrzej Markowski ze Stowarzyszenia Psychologów Transportu w Polsce.
Według statystyk Policji w Polsce w ostatnich miesiącach nastąpiła zdecydowana poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego. Znaczną rolę w tym zakresie odegrała zmiana regulacji prawnych, która weszła w życie z dniem 18 maja br. Od tego czasu do 17 czerwca 2015 roku liczba wypadków spadła o 65 w porównaniu z 31-dniowym okresem poprzedzającym wprowadzenie niniejszych zmian. Odnotowano także mniej ofiar śmiertelnych oraz rannych w wypadkach. Od 18 maja do 17 czerwca na polskich drogach zginęło 189 osób. W okresie od 17 kwietnia do 17 maja liczba ofiar wyniosła 208. Odnotowano także spadek liczby rannych w wypadkach drogowych[1].
Poprawa bezpieczeństwa na drogach to także efekt wzrastającej świadomości kierowców w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym. Aktualnie już 85% Polaków deklaruje, że zdaje sobie sprawę, iż ryzyko wypadku rośnie, a jego konsekwencje mogą być dużo poważniejsze, przy przekroczeniu dozwolonej prędkości zaledwie o 10 km/h, nawet przy dobrych warunkach pogodowych[2]. Zmienia się też nastawienie do niebezpiecznego zachowania na drogach obserwowanego u innych użytkowników dróg. W zeszłorocznym raporcie przygotowanym przez Instytut Badawczy Millward Brown, przy współpracy z Głównym Inspektoratem Transportu Drogowego, dowiedziono, że jednymi z najczęściej potocznie stosowanych określeń na kierowców przekraczających dozwoloną prędkość są „wariat” (52% wskazań respondentów) oraz „baran” (38% respondentów)[3].
Polacy w coraz większym stopniu deklarują też zrozumienie i poparcie dla automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym. 66% badanych uważa fotoradary za istotny element wpływający na poprawę bezpieczeństwa na drogach, w szczególności w miejscach niebezpiecznych bądź przy obiektach użyteczności publicznej. 94% respondentów uznało, że fotoradary powinny znajdować się w okolicy szkół i przedszkoli, a 93% uważa, że fotoradary są potrzebne w miejscach, gdzie często dochodzi do wypadków drogowych. 85% badanych akceptuje fotoradary w pobliżu przejść dla pieszych, przy których nie ma sygnalizacji świetlnej, a 59% widzi zasadność instalacji fotoradarów w małych miejscowościach[4].
Aktualna, pozytywna opinia Polaków na temat działania systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym jest w dużej mierze wynikiem pozytywnej oceny skuteczności systemu w zakresie poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Porównanie danych za lata 2008–2012 (okres przed instalacją nowych stacjonarnych urządzeń pomiarowych), ze statystykami na okres 2013–2014, uwidacznia 51,9% spadek liczby osób zabitych
w miejscach instalacji urządzeń stacjonarnych. W tym samym czasie liczba osób rannych w wypadkach drogowych zmniejszyła się aż o 33,6%, a liczba samych wypadków spadła o 27,2%[5].
Wzrost bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce jest dowodem na to, że komplementarne działania w zakresie inżynierii, edukacji, nadzoru oraz ratownictwa przynoszą wymierne efekty. Niemniej jednak, zgodnie z raportem Komisji Europejskiej “Road safety in the European Union”[6] z marca 2015 roku, Polska wciąż należy do krajów wymagających podjęcia znacznych starań na rzecz podniesienia poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Nasz kraj znajduje się bowiem wśród 5 państw UE, w których odnotowano najwyższy wskaźnik ofiar wypadków drogowych tj. więcej niż 80 zabitych na milion mieszkańców (w Polsce wynosi on obecnie 84 zabitych na 1 mln mieszkańców). Z tego powodu konieczne jest prowadzenie dalszych nasilonych działań, mających na celu poprawę sytuacji, a kluczowym czynnikiem, wpływającym na skuteczność działań, jest ustanowienie spójnej komunikacji i współpraca pomiędzy różnego typu instytucjami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo na drogach.
Spoty telewizyjne kampanii są dostępne pod poniższymi linkami: