Kontrast
Systemy automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym w Europie
Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego jest głównym celem polityki transportowej na terenie całej Unii Europejskiej. Organy UE oraz państwa członkowskie stale wdrażają działania, mające na celu ograniczanie liczby śmiertelnych ofiar wypadków oraz osób rannych.
Rekomendacja Komisji Europejskiej z 21 października 2003 r. w sprawie egzekwowania przepisów w dziedzinie BRD (2004/345/EC) zaleca, aby państwa członkowskie przyjęły rozwiązania zmierzające do stosowania urządzeń automatycznej kontroli prędkości na autostradach, drogach krajowych i miejskich oraz zapewniły, by kontrole prowadzone były systematycznie na odcinkach dróg, gdzie naruszenia przepisów zdarzają się regularnie i gdzie występuje zwiększone zagrożenie wypadkami.
Według danych zawartych w raporcie Ranking EU Progress on Road Safety. 8th Road Safety Performance Index Report, podsumowującym m.in. statystyki śmiertelnych ofiar wypadków drogowych na milion mieszkańców w 2013 r., Polska znajduje się w niechlubnej czołówce państw członkowskich i kandydujących do Unii Europejskiej pod względem liczby osób ginących na drogach. Wyższe niż w Polsce statystyki występują tylko w Rumunii, Serbii i na Łotwie
W celu zmiany tragicznych bilansów ofiar na polskich drogach, CANARD opiera swoje działania na skutecznych i sprawdzonych metodach, zaczerpniętych z dobrych praktyk wdrożonych w innych państwach członkowskich UE:
We Włoszech, poza klasycznymi fotoradarami, od 2005 r. funkcjonuje system odcinkowego pomiaru prędkości „Tutor”. System opiera się na czujnikach zatopionych w asfalcie, do których podłączone są pary sensorów wykrywające i rejestrujące ruch pojazdów. System automatycznie rozpoznaje klasy pojazdów, w odniesieniu do różnych ograniczeń prędkości dla samochodów, ciężarówek czy autobusów. Jeżeli średnia prędkość pojazdu, odnotowana przez sensory, przekracza dozwolony limit, kierowca otrzymuje mandat. System odcinkowego pomiaru prędkości okazał się skuteczną motywacją dla kierowców, aby jeździć zgodnie z przepisami, a system przyniósł widoczne rezultaty w kwestii BRD. W ciągu 12 pierwszych miesięcy funkcjonowania systemu liczba wypadków zmniejszyła się o 19%, liczba zabitych o 51%, a liczba rannych o 27%, natomiast średnia prędkość na odcinkach objętych odcinkowym pomiarem zmniejszyła się o 15%. Dane te wskazują jednoznacznie na efektywność odcinkowego pomiaru prędkości .
Francja posiada jeden z najbardziej rozbudowanych systemów kontroli prędkości prowadzonej przy pomocy fotoradarów. W 2010 r. Francja osiągnęła założony w 2001 r. cel 50% redukcji liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych, a już w 2012 r. liczba osób zabitych na drogach spadła o 55%. Wieloletnie funkcjonowanie systemu oraz liczne kampanie społeczne doprowadziły do znacznej poprawy bezpieczeństwa na drogach oraz pozytywnej zmiany postaw francuskich kierowców, w zakresie przestrzegania dozwolonych prędkości na drodze. Ponadto, we Francji obowiązują jedne z najwyższych kar za przekroczenie dozwolonej prędkości w porównaniu do innych państw Unii Europejskiej, a mandaty mogą sięgać nawet 1500 euro .
W Finlandii, na 3200 km dróg krajowych, funkcjonuje ponad 1000 fotoradarów. Według badań jest to najbardziej skuteczna forma automatycznej kontroli prędkości na drogach, a na trasach objętych kontrolą rejestruje się 18% mniej wypadków śmiertelnych. Głównym wyznacznikiem lokalizacji fotoradarów jest analiza stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego w danym punkcie. Badania fińskiej opinii publicznej wykazały, że ponad 88% kierowców akceptuje automatyczną formę kontroli prędkości wykorzystującą fotoradary. Jako główne kryteria sprzyjające akceptacji fotoradarów wymieniono widoczność ich ustawienia, informowanie społeczeństwa na temat rozmieszczenia urządzeń i otwartość w komunikacji służb odpowiedzialnych za kontrolę prędkości. Badania z 2009 r. wykazały, że dzięki systemowi automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym w Finlandii każdego roku odnotowuje się o 87 mniej wypadków, w trakcie których dochodzi do obrażeń, a także 27 mniej śmiertelnych ofiar zdarzeń drogowych. Plany na najbliższe lata zakładają rozszerzenie kontroli na nowych drogach krajowych, zmiany w prawie ułatwiające egzekwowanie kar i zwiększenie nacisku na mobilną kontrolę prędkości . Dodatkowym czynnikiem odstraszającym piratów drogowych jest sposób karania za łamanie przepisów ruchu drogowego. W Finlandii mandaty są proporcjonalne do wysokości zarobków .
W Holandii jest obecnie blisko 1400 fotoradarów. Urządzenia stacjonarne są najczęściej widoczne, a ich lokalizacja jest poprzedzona odpowiednimi znakami drogowymi, natomiast radary przewoźne są zawsze ukryte. Ponadto, do kontroli prędkości wykorzystywane są również samochody policyjne wyposażane w prędkościomierze. Na terenie kraju działa również system odcinkowego pomiaru prędkości. System wykonuje zdjęcia każdemu przejeżdżającemu pojazdowi i przesyła do lokalnego centrum nadzoru nad ruchem drogowym. Jeśli pojazd jechał zgodnie z przepisami, zdjęcia są usuwane z urządzeń i pamięci systemu. Ponadto, w Holandii używane są kamery rejestrujące przejazd pojazdów przez skrzyżowanie na czerwonym świetle, wykrywające jednocześnie przekroczenia dopuszczalnej prędkości. W systemie automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym w Holandii zdjęcia wykonywane są od tyłu pojazdu. Pozwala to na uniknięcie problemów z ochroną prywatności kierowcy, a tym samym obowiązek jego wskazania przechodzi na właściciela pojazdu. Zazwyczaj, urządzenia rejestrujące prędkość są używane w miejscach, w których analizy BRD wykazały wysoką liczbę wypadków drogowych, w miejscach gdzie istnieje duże prawdopodobieństwo, że wypadki były spowodowane niedostosowaniem prędkości do obowiązujących przepisów oraz tam, gdzie występuje szczególnie wysoka liczba naruszeń związanych z przekroczeniem dozwolonej prędkości. Oprócz powyższych kryteriów, o lokalizacji urządzeń decydują również bardziej szczegółowe rozważania, jak widoczność na drodze czy wpływ ustawienia fotoradaru na płynność ruchu. Przeprowadzone w 2005 r. badania wykazały, że po ustawieniu fotoradarów procent kierowców przekraczających prędkość spadł na badanych odcinkach dróg z 27.4% do 15.6%.
Dania jest doskonałym przykładem kraju, w którym system nadzoru nad ruchem drogowym jest w dużej części akceptowany przez społeczeństwo. System stacjonarnych fotoradarów jest w dużej części wspierany przez urządzenia mobilne, w szczególności umieszczane w samochodach . Brak oznaczeń ostrzegających przed zainstalowanymi urządzeniami rejestrującymi, w połączeniu z wysokimi karami – w szczególności za przekraczanie prędkości –sprawił , że Dania należy do czołówki krajów europejskich pod względem bezpieczeństwa na drogach .
Bezpieczeństwo ruchu drogowego w Hiszpanii jest nadzorowane przy pomocy stacjonarnych i mobilnych fotoradarów oraz helikopterów i urządzeń służących do odcinkowego pomiaru prędkości. Zdjęcia ze wszystkich typów urządzeń rejestrujących są automatycznie przesyłane do centrum automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym, gdzie wykroczenia administracyjne są oddzielane od przestępstw drogowych. Przypadki naruszeń ruchu drogowego, które zostały zakwalifikowane jako przestępstwa, są badane i identyfikowane pod kątem ustalenia osób za nie odpowiedzialnych. Jeśli identyfikacja osoby, która naruszyła przepisy zakończyła się pozytywnie, sprawa jest kierowana do sądu. W sytuacji, gdy nie udaje się zidentyfikować kierowcy pojazdu, wszczynana jest procedura administracyjna wobec właściciela pojazdu. Osoby, które na terenie zabudowanym przekroczą dozwoloną prędkość o 60 km/h lub o 80 km/h na terenie niezabudowanych, podlegają karze pozbawienia wolności oraz odebraniu uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym na okres od roku do 4 lat.